3 ćwiczenia kształtujące myślenie operacyjne

Od dzieci, które rozpoczynają naukę w szkole, wymaga się już myślenia operacyjnego oraz logiki dorosłych. Większość siedmiolatków nie ma z tym problemu, są jednak dzieci, u których proces przechodzenia z myślenia przedoperacyjnego do operacyjnego jeszcze się nie skończył, a mogą być też i takie dzieci, u których on się nie zaczął. Nawet jeśli nie mamy pewności, czy nasze dziecko zdąży przejść ten etap przed rozpoczęciem nauki szkolnej, możemy wesprzeć go, np. wykonując poniższe ćwiczenia. Tego typu zabawy sprawią, że nasza pociecha lepiej poradzi sobie w szkole, a być może nawet pokocha matematykę.

Układanie

Do tej zabawy wystarczy przygotować 10 dużych kółek wyciętych z papieru (np. odrysowanych od kubka). Układamy je w rzędzie i prosimy dziecko o przeliczenie. Następnie tworzymy z kółek kolejno:

prostokąt (2 x 5)

prostokąt (3 x 4)

Koło

trójkąt

rządek taki, jak na początku

Po każdym przekształceniu pytamy dziecko, ile jest kółek. Jeżeli nie zaczęło się jeszcze myślenie operacyjne, dziecko będzie miało wątpliwości, będzie chciało jeszcze raz sprawdzić. Pozwólmy mu na to. Powinno samo dojść do właściwych wniosków przez powtarzanie takich ćwiczeń.

Podobnie możemy tworzyć układanki z prostokątów, trójkątów, a także przestrzennie – z klocków sześciennych.

Rozdzielanie

Myślenie operacyjne rozwijamy także przez ustalanie równoliczności zbiorów. Dzieciom najłatwiej zrozumieć równoliczność zbiorów, łącząc poszczególne elementy w pary. Do tego typu ćwiczeń możemy wykorzystać dowolne klocki. Wybierzmy na początek 12 klocków i poprośmy dziecko o podzielenie ich pomiędzy siebie i np. ulubionego misia, bez liczenia. Następnie sprawdzamy razem, czy klocki są podzielone równo. Dzieci zazwyczaj liczą wtedy klocki i wskazują, kto ma więcej. Wtedy możemy zasugerować, żeby to sprawdziły łącząc po 2 elementy z każdego zbioru w pary (jak na zdj.). Jeżeli zbiory nie są równoliczne, prosimy dziecko o podzielenie klocków „po równo” i ponowne sprawdzenie przez dobieranie w pary.

Chodzenie po schodach

Tę zabawę przeprowadzamy na schodach, najlepiej jak jest ich więcej niż 10. Najpierw razem z dzieckiem zgadujemy, ile jest schodów, a następnie liczymy i sprawdzamy, kto miał rację. Potem wchodzimy po schodach, licząc jeszcze raz, ale za pomocą liczebników porządkowych (pierwszy, drugi, trzeci,…). Teraz bierzemy ulubioną zabawkę i prosimy dziecko, żeby położyło ją na piątym schodku, potem na trzecim, itd. W kolejnymi etapie zabawy zadajemy pytania, typu: „Który schodek jest następny? Który jest wcześniej?”. Dla ułatwienia dziecku zrozumienia liczebników porządkowych można przygotować wcześniej kartoniki z numerkami , które położymy po jednym na każdym schodku.

Bibliografia:

Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska „Dziecięca matematyka. Program dla przedszkoli, szkół podstawowych i placówek integracyjnych”, WSiP

Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska „Dziecięca matematyka. Metodyka i scenariusze zajęć z sześciolatkami w przedszkolu, w szkole i w placówkach integracyjnych”, WSiP