Jak być stanowczym rodzicem?

Dzieci szczęśliwe to niekoniecznie te, które mają wszystko. Nie te, którym na wszystko się pozwala. Niby wiemy, że granice stawiane dzieciom i konsekwentne wychowanie są niezwykle ważne, a jednak często ulegamy, poddajemy się i rezygnujemy ze stanowczości. Jak być konsekwentnym rodzicem? Jak trzymać się jasnych reguł i ustaleń?

Granice są potrzebne

Współcześnie wiele mówi się o dzieciach wychowywanych „bezstresowo”, bez żadnych zakazów i nakazów. Większość psychologów jest jednak zgodna − dzieci potrzebują granic. Potrzebują wyraźnych drogowskazów, które nauczą je, co jest dobre, a co złe. Granice sprawiają, że dziecko czuje się bezpiecznie, porządkują świat, nadają codzienności pewne ramy. I to już od pierwszych tygodni życia − w końcu już niemowlętom próbujemy wyznaczać granice, np. ustalając pory snu.
Wyznaczanie granic i bycie stanowczym nie unieszczęśliwia naszego dziecka i nie umniejsza naszej miłości do niego. Nie powoduje, że jesteśmy gorszymi rodzicami. Stanowcze reagowanie na pewne zachowania czy zdecydowana odmowa jest często konieczną i najwłaściwszą reakcją rodzica − wyrazem tego, że dziecko kochamy.

Stanowczo, prosto, uprzejmie

Jak w takim razie stanowczo reagować? Gdzie stawiać granice zachowań i żądań? Jak np. odmówić zachcianki zezłoszczonemu dziecku? Przede wszystkim o najważniejszych zasadach i regułach obowiązujących w Waszej rodzinie trzeba przypominać przy każdej okazji. Taka praca u podstaw sprawi, że dziecko przyswoi sobie swoisty zbiór praw, zakazów i nakazów, które są dla Was ważne. Nam łatwiej jest być stanowczym, jeśli odwołujemy się do wcześniej ustalonych zasad. A znając reguły, dziecko wie dokładnie, kiedy je łamie i co mu za to grozi.
Jeśli nie zgadzamy się na dane zachowanie dziecka, jasno to wyraźmy: „Nie podoba mi się Twoje zachowanie”. Stanowczy komunikat powinien być zrozumiały, odpowiedni do wieku dziecka, prosty, możliwie krótki. Jeśli czegoś zabraniamy, bądźmy stanowczy, ale zawsze uprzejmi. Możemy wyrazić swój sprzeciw mówiąc: „Kocham Cię i nie zgadzam się” − pokazuje to dziecku, że zakazy, które wprowadzamy, nie stoją w sprzeczności z naszym uczuciem do niego.

Wakacje − odpoczynek od dyscypliny?

Zdarzają się sytuacje, kiedy chcemy codzienne zasady trochę poluzować, przesunąć nieco wytyczone granice. Takim odświętnym czasem wydają się wakacje − okres bez porannego pośpiechu, bez szkolnych obowiązków, czas późniejszego chodzenia spać. I czas wyjazdów, na których bardzo często na dzieci czeka wiele niecodziennych pokus, a na rodziców kolejne wychowawcze wyzwania. W zatłoczonych wakacyjnych kurortach na dzieci czyha mnóstwo atrakcji − kolejne lody, kolorowe zabawki na licznych straganach, dmuchane zjeżdżalnie. Warto na początku wyjazdu, wspólnie z dzieckiem ustalić pewne jasne reguły, np. podczas całego wyjazdu dziecko może sobie kupić jedną pamiątkę, skorzystać z dwóch atrakcji, zjeść jeden deser dziennie (i tłumaczymy: dziś albo lody, albo gofry). Ze starszym dzieckiem można taki wakacyjny zbiór ustaleń spisać i odwoływać się do wspólnych ustaleń, ilekroć pojawiają się wątpliwości. Łatwiej stanowczo odmawiać, gdy odwołujemy się do wcześniej uzgodnionych reguł.

Wszelkie poradniki nakazują konsekwentnie pilnować zasad i bycie stanowczym niezależnie od sytuacji. Na koniec jednak warto pamiętać, że jesteśmy rodzicami − bywamy zmęczeni i są sytuacje, w których nie mamy siły na kłótnię z małym awanturnikiem i w głębi duszy marzymy o tym, żeby zmienić codzienne zasady, puścić dziecku bajkę, a samemu móc chwilę odpocząć. Poinformujmy o tym nasze dziecko: „Kochanie, dzisiaj jestem bardzo zmęczona. Co myślisz o tym, żeby wyjątkowo pooglądać jeszcze jedną bajkę, a ja w tym czasie chwilę poleżę obok Ciebie?”.

Bibliografia:
Domańska Agata, Granice są w porządku, w: Sens o rodzicach. Wydanie specjalne Nr 2/2015, Wydawnictwo Zwierciadło, Warszawa 2015

Zwierzchowska Ewa (opracowanie), Zasady i nagrody, w: Twój przedszkolak Nr 1/2016, ZPR Media SA, Warszawa 2016