Jak wychować szczęśliwe dziecko?

Gdy zapytamy rodziców, czego chcieliby w życiu dla swoich dzieci, większość z nich odpowie: chcę, żeby moje dziecko było szczęśliwe. Czy naukowcy mogą podzielić się z nami skuteczną receptą na wychowanie szczęśliwego człowieka?

Okazuje się, że tak. Psycholodzy, którzy do tej pory swój czas poświęcali głównie na leczenie zaburzeń, dziś coraz bardziej kierują uwagę na poszukiwanie metod i sposobów na polepszenie dobrostanu psychicznego człowieka. Z tych poszukiwań zrodził się nurt psychologii pozytywnej, która w ściśle naukowy sposób, za pomocą rzetelnych badań, próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie: co możemy zrobić, abyśmy czuli się bardziej szczęśliwi?
W tym artykule znajdziecie kilka rad, w jaki sposób, będąc rodzicami, możemy od pierwszych chwil życia dziecka pomagać mu budować jego poczucie szczęścia.

Reguła 5 na 1

W pogoni za szczęściem bardzo często zakładamy, że człowiek szczęśliwy to ten, który na co dzień czuje się spełniony, pogodny, radosny. Uczymy się więc odsuwać od siebie każdy najmniejszy przejaw niewygodnych dla nas emocji, takich jak smutek, lęk, bezradność czy złość. Podobnie postępujemy w relacji z dziećmi. Nie chcemy widzieć, że nasza pociecha jest nieszczęśliwa, więc robimy, co tylko w naszej mocy, aby jak najszybciej przegonić trudne emocje, jakich doświadcza dziecko.
Psycholodzy pokazują jednak, że człowiek szczęśliwy to ten, który doświadcza w swoim życiu całego wachlarza emocji: radości, ale też smutku, poczucia mocy i dumy, bezradności i niepokoju. Prawdziwe szczęście nie polega więc na zakładaniu maski Pollyanny i zaprzeczaniu trudnym doświadczeniom, ale na umiejętnym byciu blisko wszystkich swoich emocji.
Profesor Barbara Fredrickson, która od ponad dwudziestu lat zajmuje się badaniem poczucia szczęścia, stworzyła pojęcie reguły 5 na 1: człowiek spełniony to ten, który doświadcza jedną negatywną emocję (doświadczenie) na  pięć pozytywnych. Porównuje to do budowy statku: aby łódź mogła z sukcesem przepłynąć morze, potrzebuje zarówno mocnego kadłuba (pozytywny fundament), jak i pewnego masztu (negatywne emocje).

Rada dla rodziców: Naucz dziecko radzić sobie ze wszystkimi emocjami. Pamiętaj, że smutek czy lęk nie są zaprzeczeniem szczęścia, ale jego naturalnymi częściami.

Efekt wioski

Psycholog Susan Pinker w swojej książce Efekt wioski opisuje małe miasteczko leżące na Sardynii, którego mieszkańcy żyją dłużej niż statystyczny obywatel krajów zachodnich. Ten fenomen zaciekawił naukowców, którzy postanowili odkryć źródło tej niezwykłej długowieczności. W tym celu przeanalizowano wiele zmiennych, które wydawały się być kluczowe: skład powietrza, glebę, dietę, ilość ruchu czy zawartość minerałów w spożywanej wodzie. Tajemnica długowieczności zaskoczyła wszystkich – okazało się, że nadzwyczaj dobra kondycja fizyczna mieszkańców bierze się z ich pogody ducha, ta zaś warunkowana jest przez ich niezwykłą towarzyskość.
Naukowcy wskazują, że to właśnie bycie w dobrych relacjach z innymi ludźmi i wsparcie społeczne są najlepszymi prognostykami naszego poczucia szczęścia. Ludzki mózg został zaprogramowany do kontaktów z drugim człowiekiem. Bliskie, wspierające związki powodują, że lepiej radzimy sobie z emocjami, zmniejszają stres, motywują do działania. Te uzdrawiające właściwości relacji w sposób fizyczny zmieniają pracę naszego mózgu. Profesor Daniel Siegel twierdzi, że bliski związek z drugim człowiekiem uwalnia w naszym mózgu kaskadę substancji biochemicznych, takich jak serotonina, oksytocyna czy dopamina, które są niczym nawóz dla prawidłowego rozwoju i pracy układu nerwowego.

Rada dla rodziców: Pielęgnuj relację ze swoim dzieckiem. Pamiętaj, że w momentach, kiedy twoja pociecha jest „trudna” i wymagająca, potrzebuje ciebie najbardziej. Zaczynajcie dzień od dużego, szczerego przytulenia, znajdźcie wspólną pasję i celebrujcie rodzinne posiłki.

Dobre nawyki

Psycholodzy udowadniają, że fundament  bycia szczęśliwym opiera się bardziej na nawykach niż momentach chwilowego uniesienia. To dlatego zakup nowej sukienki, zdobycie upragnionego dyplomu, a nawet wygrana w totolotka podniosą twój poziom szczęścia tylko na chwilę. Zamiast ulegać iluzji, że będziesz szczęśliwy, jeśli „coś się wydarzy”, warto świadomie budować nawyki, które podniosą twój codzienny poziom szczęścia. Poniżej znajdziesz listę dobrych przyzwyczajeń, które według naukowców pomogą ci skutecznie zadbać o własne szczęście:

• Sport to zdrowie!

  Ruch zapewnia nie tylko dobrą kondycję fizyczną, ale wpływa też na poprawę nastroju. Liczne badania pokazują, że ruch ma właściwości lecznicze, porównywalne do zażywania odpowiednich środków farmakologicznych – pod wpływem aktywności mózg zaczyna samoistnie regulować wydzielanie potrzebnych mu neuroprzekaźników. Prawdę głosi stara ludowa mądrość, że czasem potrzebujemy „wybiegać złe emocje”. Pod wpływem ruchu mamy niebywałą możliwość zmieniać biochemię naszego mózgu na bardziej dla nas korzystną i regulować nasze emocje.

• Postaw na jakość, a nie ilość

  Dzisiejsze czasy w coraz większym stopniu wymagają od nas wielozadaniowości. Niestety, badania naukowe w tym temacie nie dają nam żadnych złudzeń: nie jesteśmy istotami stworzonymi do wykonywania kilku rzeczy jednocześnie. Przełączanie się z jednej aktywności na drugą nie tylko zmniejsza naszą produktywność, ale też niepotrzebnie przeciąża nasz układ nerwowy i powoduje stres. Shawn Anchor z Uniwersytetu Harward porównuje ten stan do słuchania dwóch ulubionych kawałków muzycznych w tym samym czasie. Zamiast radości poczujemy tylko nieprzyjemny bałagan.

• 2 minuty wdzięczności dziennie

  Jednym z najbardziej ciekawych odkryć dokonanych przez naukowców badających poczucie dobrostanu człowieka jest moc wdzięczności. Okazuje się, że rytuał codziennego pisania co najmniej 5 rzeczy, za które możemy być wdzięczni tego dnia, pomaga trwale i skutecznie podnieść poziom szczęścia. Warto zatem założyć specjalny zeszyt lub słoik wdzięczności, do którego będziemy zbierać nasze codzienne, małe i większe dobre emocje.

Rada dla rodziców: Ucz dziecko budować dobre nawyki. Postaw na aktywność fizyczną, zadbaj o dobry sen i wspólnie celebrujcie wdzięczność.