Jak rozmawiać z dzieckiem o problemach finansowych?

Nie zawsze wszystko układa się po naszej myśli. Życie zawodowe i problemy w pracy wpływają na nasze samopoczucie i atmosferę w domu. Czy rozmawiać z dzieckiem o kłopotach? Jak przekazać mu informację o problemach finansowych?

Po co ja Ci to mówię, czyli o tym, czy rozmawiać o kłopotach finansowych

Powinniśmy zawsze traktować dzieci poważnie. Twoje dziecko jako kompetentny i pełnoprawny członek rodziny ma prawo wiedzieć o Waszych problemach. Dziecko zazwyczaj zauważa Twój gorszy humor i zmienny nastrój. Wyczuwa rodzinne emocje. A jeśli nie wie, skąd się biorą, zaburzone zostaje jego poczucie bezpieczeństwa. Tym samym, jako rodzice, nie powinniście przed nim ukrywać problemów. Bezwzględnie należy porozmawiać z dzieckiem, jeśli będzie ono odczuwać konsekwencje problemów finansowych. Jeśli mniejsze pieniądze będą oznaczały dla dziecka brak wyjazdu wakacyjnego, ograniczony dostęp do nowych zabawek czy, co najważniejsze, mniej czasu spędzanego z rodzicami, koniecznie należy mu to wytłumaczyć.

Jedynym usprawiedliwionym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której jesteście pewni, że Wasze problemy finansowe są chwilowe, a dziecko jest ich nieświadome, nie zauważa ich i nie odczuwa w żaden sposób ich konsekwencji. Wówczas naturalne jest chronienie dziecka przed złymi informacjami i ukrycie przejściowych kłopotów, w których dziecko bezpośrednio nie uczestniczy.

Co to dla Ciebie oznacza, czyli o tym, co mówić dziecku

Dziecko potrzebuje przede wszystkim informacji, czego może się spodziewać po zaistniałej sytuacji. Wytłumaczmy dokładnie, jakie konsekwencje mają dla niego problemy finansowe − być może chodzi o ograniczenie ilości kupowanych zabawek, zrezygnowania z lubianych zajęć dodatkowych czy brak wyczekiwanego wyjazdu wakacyjnego. Poinformujmy, że wakacje mogą w tym roku wyglądać inaczej niż do tej pory, a wcześniej sami zastanówmy się, jakie sposoby spędzania wolnego czasu jesteśmy w stanie zaproponować dziecku, bez konieczności obciążania domowego budżetu. Tłumaczmy, że od tej pory zakupy będziemy robić wyłącznie z ustalonej wcześniej listy.

Nie straszmy. Nie histeryzujmy. Powstrzymajmy się od emocjonalnych ocen („to katastrofa, przydarzyło nam się nieszczęście, ale koszmar”).

Nasz przekaz powinien być neutralny i skupiać się na konkretach − „Mama musi teraz więcej pracować, dłużej zostaniesz w przedszkolu, zajmie się Tobą babcia”.

Zapewnijmy dziecko, że nie oczekujemy od niego pomocy i że robimy wszystko, aby sytuację poprawić. Nie obciążajmy dziecka odpowiedzialnością i poczuciem winy za problem i jego rozwiązanie. Pamiętajmy, aby przekazać dziecku, że problemy w żaden sposób nie wpływają na nasze relacje. A sami w miarę możliwości nadal wspólnie spędzajmy z dzieckiem czas i poświęcajmy mu naszą uwagę.
Jak by Ci to powiedzieć, czyli o tym, jak informować o problemach

O problemach porozmawiajmy w obecności całej naszej rodziny (mama, tata, rodzeństwo). Wybierzmy moment, w którym nikt nie będzie nam przeszkadzał, ale raczej nie twórzmy wyjątkowej, odświętnej sytuacji − to niepotrzebnie zwiększy stres u dziecka. Starajmy się mówić spokojnym głosem, rzeczowo i konkretnie. Wysłuchajmy zdania i opinii dziecka. Okażmy zrozumienie dla jego złości czy smutku − oczywistego przy wprowadzanych ograniczeniach. Odpowiedzmy na wszystkie pytania. Możemy rozrysować nowy plan dnia uwzględniający częstsze nieobecności rodziców.

Gdy sytuacja finansowa jest poważna, wymyka się spod kontroli i grożą Wam ostateczne rozwiązania np. przeprowadzka czy eksmisja − nie wahajcie się skorzystać z profesjonalnej pomocy pedagoga czy psychologa dziecięcego. Z pomocą przychodzą również niestandardowe sposoby wyjaśniania problemów finansowych np. poprzez grę planszową poruszającą kwestie finansowe czy komiks (np. Czym jest dług? opracowany w ramach programu Moje pierwsze pieniądze¹).

Wytłumaczę Ci to inaczej − 3 przykłady komunikatów

Poniżej znajdziesz przykłady komunikatów, które możesz wykorzystać w rozmowie z dzieckiem.²

Zamiast: Wyrzucili mnie z pracy.

Powiedz: W mojej firmie nie ma już dla mnie pracy. Zrobię jednak wszystko, aby znaleźć nową.
Powiedz: Będziemy wspólnie oglądać filmy w domu.

Zamiast: Nie mamy pieniędzy, koniec z cotygodniowym kinem.

Powiedz: W tym roku spędzimy wakacje u cioci. Czekają nas wspaniałe przygody, spacery po lesie i wycieczki rowerowe. Twoi kuzyni już nie mogą się doczekać.

Zamiast: Nie jedziemy nad morze.

Zawsze będę mieć czas na rozmowę z Tobą

Pomimo trudnej sytuacji, spędzaj możliwie dużo czasu z dzieckiem, nie oddalaj się od niego. Rozmawiaj, poświęcaj mu dużo uwagi, okazuj ciepło. Twoje dziecko musi czuć się bezpiecznie. Zwłaszcza w momentach rodzinnych zawirowań.

Fot:Pixabay