Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę

5 matematycznych lektur dla przedszkolaków i młodszych uczniów

Bywa zmorą. Budzi lęk i frustrację. Wywołuje koszmary.
A przecież tak nie musi być. Matematykę można polubić!
Wystarczy zrozumieć, że długie kolumny rozwiązywanych w dusznych salach działań nie ukazują jej jedynego oblicza. Że nie jest tylko jakimś abstrakcyjnym tworem, który tak usilnie wbija się do opornych na jej logikę głów… Przeciwnie – przypomina raczej bliską, wręcz nieodłączną (choć zwykle niedostrzeganą) towarzyszkę. Uczestniczy w wielu codziennych czynnościach – gotowaniu, pieczeniu, malowaniu, praniu… Podpowiada, jak działać szybciej lub efektywniej. Pomaga dokonywać rozsądnych zakupów i oszczędzać.
To jeszcze mało?
Zatem poznajcie matematykę – inspiratorkę zabawy!

Podobnie jak większość przedszkolaków, moje córki uwielbiają się bawić i… uczyć. Są ciekawe świata, kreatywne, spragnione wciąż nowych umiejętności. Dlatego „testowanie” książek matematycznych stanowiło dla nas czystą przyjemność. Prezentowane poniżej publikacje sprawdziły się w naszym domu, jednak niektóre z nich (zgodnie z sugestią wydawców) mogą przypaść do gustu także nieco starszym dzieciom – tym, które niedawno rozpoczęły swą szkolną edukację.

Matematyka w przedszkolu

Ta mała, niepozorna książeczka może stać się znakomitym wstępem do wprowadzenia elementarnych pojęć matematycznych. Dzięki rymowankom czy prostym zabawom plastycznym dzieci utrwalą umiejętność różnicowania lewej i prawej strony ciała, rozpoznawania podstawowych figur geometrycznych oraz klasyfikowania zbiorów. Zamieszczone w Zabawach matematycznych ćwiczenia – zwłaszcza związane z przeliczaniem – mogą zainteresować już trzy-, czterolatki, choć nie brakuje także pomysłów dla nieco starszych dzieci (dotyczących np. dodawania i odejmowania do dziesięciu). Warto jednak zaznaczyć, że większość propozycji autorki stanowią zabawy grupowe, dlatego publikację Doroty Niewoli warto polecić przede wszystkim przedszkolnym wychowawcom lub rodzinom, w których wychowuje się lub spotyka więcej dzieci.

zabawy-matematyczne
Fot. Anna Gać, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Zabawy matematyczne

Zabawy matematyczne. Propozycje dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym
Wydawnictwo: Impuls
Kraków 2012
ISBN: 978-83-7850-159-6
Stron: 92

W domu

W warunkach domowych znakomicie sprawdzi się natomiast Matematyka ze sznurka i guzika. Jak sugeruje sam tytuł, książka zawiera propozycje zabaw w liczenie, mierzenie i układanie przy użyciu przedmiotów codziennego użytku. Główni bohaterowie – Magda i Kuba – poznają matematykę dzięki guzikom (które można liczyć, klasyfikować, układać), butom, klockom, kredkom, sznurkom… Niezwykle przydatny okazuje się nawet papier toaletowy! Nic dziwnego, że główni bohaterowie wciąż mierzą, szacują, układają, budują, grają, doskonale się przy tym bawiąc.

Warto zaznaczyć, że niektóre propozycje Kristin Dahl pozwalają wykorzystać naturalną dziecięcą aktywność i potrzebę ruchu (np. my urządziłyśmy wyścigi w wyszukiwaniu przedmiotów w kształcie poszczególnych figur geometrycznych), a inne – skłaniają do skupienia i koncentracji (jak rysowanie kół czy sumowanie karcianych oczek).

Matematyka-ze-sznurka-guzika
Fot. Anna Gać, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Matematyka ze sznurka i guzika

Matematyka ze sznurka i guzika. Zabawy w liczenie, mierzenie i układanie
Kristin Dahl, Mati Lepp
Wydawnictwo: Zakamarki
Poznań 2015
ISBN: 978-83-60963-78-4
Stron: 44

Na spacerze

Wśród matematycznych publikacji dla dzieci mamy też swoją ulubienicę – książkę Liczymy na spacerze. Napisana pomysłowo, obrazowo i z dużym poczuciem humoru, z łatwością podbija serca małych czytelników. Tym bardziej, że – podobnie jak Matematyka ze sznurka i guzika – również i ta pozycja to przede wszystkim zbiór fascynujących zabaw, rozwijających nie tylko umiejętność liczenia czy logicznego myślenia, ale także dziecięcą inwencję i kreatywność. A przy tym – przeganiających nudę! O ile jednak z publikacji Kristiny Dahl najlepiej korzystać w domu, o tyle Emma Adbage zaprasza dzieci na „matematykę spacerową”. Udowadnia przy tym, że najlepsze pomoce naukowe są darmowe i ogólnodostępne: wystarczy trochę szyszek, liści, kamyków, gałązek lub śniegu i już – liczenie staje się przyjemnością!

liczymy-na-spacerze
Fot. Karolina Mucha, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Liczymy na spacerze

Liczymy na spacerze. Matematyka na każdą pogodę
Emma Adbage
Wydawnictwo: Zakamarki
Poznań 2016
ISBN: 978-83-7776-082-6
Stron: 28

Z naklejkami!

Matematyczne zabawy warto uzupełnić także ćwiczeniami manualnymi. Przypadną one do gustu zwłaszcza tym dzieciom, które lubią rysować, malować i – oczywiście – naklejać. My sięgnęłyśmy po Policzanki – publikacje z serii Kolekcja indywidualnego rozwoju. Zadania tak bardzo przypadły dziewczynkom do gustu, że sięgają po książki zaraz po obudzeniu i tuż po powrocie z przedszkola… Przy czym starsza (pięcioletnia) córka liczy, wnioskuje, porównuje, szereguje oraz klasyfikuje samodzielnie, młodsza zaś potrzebuje „dorosłego” wsparcia (np. przy odczytywaniu i wyjaśnianiu poleceń). Zadania prezentują zróżnicowany poziom trudności. Wydają się przy tym dobrze dobrane do sugerowanego na okładce wieku odbiorców, choć – jak na matematyczne ćwiczenia przystało – wymagają skupienia i koncentracji. Chyba właśnie dzięki temu rozwiązywanie Policzanek stanowi dla dzieci tak przyjemne i interesujące wyzwanie.

Fot. Karolina Mucha, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Policzanki
Fot. Karolina Mucha, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Policzanki

Policzanki (4+), Policzanki (5+)
Anna Pawłowska-Niedbała
Wydawnictwo: Nowa Era
ISBN: 978-83-267-2432-9, 978-83-267-2266-0
Stron: 64

W opowiadaniach

Nieco inny charakter ma Elementarz matematyczny Beaty Ostrowickiej. Przeznaczony dla dzieci trenujących już samodzielne czytanie, zawiera ponad trzydzieści opowiadań, ukazujących bliskie związki pomiędzy matematyką a codziennymi doświadczeniami najmłodszych. Poszczególne teksty opisują przygody piątki przyjaciół: Antka, Lenki, Ady, Julka i Krzysia, którzy – podobnie jak ich rówieśnicy – mniej lub bardziej świadomie, z matematyką obcują każdego dnia.

Warto zaznaczyć, że Elementarz obejmuje materiał zgodny z podstawą programową dla klas 1-3, jednak jako doraźna pomoc sprawdzi się także w domach młodszych dzieci. My sięgałyśmy po niego, gdy dziewczynki chciały nauczyć się odczytywać godziny, korzystać z kalendarza, sprawdzić temperaturę, pomóc w pieczeniu ciasta, uporządkować zabawki czy… dostawać kieszonkowe.

Fot. Karolina Mucha, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Elementarz matematyczny
Fot. Karolina Mucha, Książki, dzięki którym dzieci pokochają matematykę, Elementarz matematyczny

Poczytam ci, mamo. Elementarz matematyczny
Beata Ostrowicka
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia
Warszawa 2016
ISBN: 978-83-10-12980-2
Stron: 176

Obserwując zaangażowanie dziewczynek, z radością i zapałem rozwiązujących kolejne zadania oraz nabywające wciąż nowe umiejętności, zapewniam: warto wyprzedzić pojawienie się stereotypu „niezrozumiałej i niepotrzebnej matematyki”. Zwłaszcza, że większość publikacji dla najmłodszych zawiera inspirujące propozycje, z których można wybierać do woli, dostosowując rodzaj czy zakres zabaw do upodobań oraz predyspozycji uczestników. Dzięki temu łatwiej im zrozumieć, że matematyka jest nie tylko potrzebna. Bywa wręcz fascynująca.

Nawet dla humanistów 😉