Koszty rodzajowe
w rachunkowości – inaczej koszty w układzie rodzajowym, to koszty proste bieżącej działalności, które zostały poniesione w danym okresie sprawozdawczym, przedstawione w podziale na rodzaje. Koszty rodzajowe informują o wartości i rodzaju kosztów, które zostały poniesione w ramach podstawowej działalności operacyjnej (działalności statutowej) prowadzonej przez jednostkę gospodarczą.
Przykładowa prezentacja kosztów rodzajowych:
– zużycie materiałów podstawowych i pomocniczych,
– zużycie opakowań,
– zużycie materiałów biurowych,
– zużycie energii elektrycznej i cieplnej,
– zużycie ciepłej i zimnej wody,
– zużycie gazów,
– zużycie pary wodnej.
– transportowe,
– budowlane,
– remontowe,
– składowania,
– łączności (telekomunikacyjne, pocztowe itp.),
– poligraficzne,
– informatyczne,
– bankowe,
– wykonanie ekspertyz i badań,
– tłumaczenie tekstu,
– pozostałe usługi np. (pranie odzieży, utrzymanie czystości).
– podatek od nieruchomości,
– podatek od środków transportu,
– podatek akcyzowy,
– opłaty skarbowe,
– opłaty sądowe i notarialne,
– opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów,
– roczne opłaty licencyjne uprawniające do wykonywania działalności.
– wartości wynagrodzenia brutto wypłacanego w formie pieniężnej,
– wartości świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalent,
– składki z tytułu ubezpieczeń społecznych opłaconych ze środków pracodawcy,
– składki na fundusz pracy,
– składki na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,
– odzież ochronna i robocza,
– świadczenia rzeczowe związane z bezpieczeństwem i higieną pracy,
– szkolenie pracowników,
– dopłaty do okresowych biletów za dojazdy pracowników do pracy.
– planowe zużycie środków trwałych,
– planowe zużycie wartości niematerialnych i prawnych.
– ubezpieczenia majątkowe,
– koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych,
– koszty reprezentacji i reklamy,
– koszty wynajęcia kwater lub ryczałtu za noclegi w przypadku czasowego zatrudnienia pracowników poza miejscem stałego zatrudnienia,
– wypłaty ryczałtów za używanie przez pracowników własnych samochodów dla celów służbowych.
Koszty rodzajowe ujmowane są na kontach zespołu 4 Zakładowego Planu Kont (Koszty według rodzaju i ich rozliczanie). Do kosztów ujmowanych w zespole 4 nie zalicza się m.in. kosztów przypadających, zgodnie z zasadą współmierności, na bieżący okres, ale jeszcze nieponiesionych (rozliczeń międzyokresowych biernych), kosztów związanych z utrzymaniem inwestycji w nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, kosztów działalności socjalnej (zakładowych stołówek, hoteli robotniczych)[1]. Układ rodzajowy kosztów jest wykorzystywany dla potrzeb sprawozdawczości finansowej:
– jednostki gospodarcze sporządzające rachunek zysków i strat w wersji porównawczej wykazują w nim koszty według rodzaju;
– jednostki prezentujące kalkulacyjny rachunek zysków i strat ujawniają dane o kosztach rodzajowych w informacji dodatkowej.
Informacje o kosztach według rodzaju są w małym stopniu przydatne do zarządzania przedsiębiorstwem, ponieważ nie pokazują, w jakim celu zostały poniesione koszty. Stanowią one jedynie punkt wyjścia do dalszego rozliczania kosztów według miejsc ich powstawania oraz do kalkulacji kosztów różnych obiektów, w tym m.in. produktów.